Outra actividade que se realizou por primeira vez este ano foron as noites de teatro nos museos durante os meses de maio e xuño. As compañías que actuaron foron: Achádego, Hipócrita Teatro, Nova Escena e Nostrum Cai Teatro. As representacións fixéronse no Museo de San Roque e no de Porta Miñá. A obra de teatro “Fronte Popular de Xudea”, da compañía Nostrum Cai, foi das máis aplaudidas polo público. Nela puxéronse en escena varias pasaxes da famosa longametraxe “A vida de Brian” do grupo de comedia inglés Monty Python. Os actores representaron o filme en lugares pequenos e con público reducido. Un deles foi o Campo Castelo, o cal non deixou de sorprender a todos os viandantes que se atopaban con este espectáculo en metade da rúa e que, ademais, traíalles á memoria unha película que non deixara indiferente a ninguén. A estes actores había que engadir algunhas persoas do público que se caracterizaron daquela época e que mesmo se atreveron a representar algunhas escenas cómicas da película para sorpresa dos espectadores alí congregados.

Outra primicia deste ano foi o concurso de escaparatismo, no que os locais que participaron tiñan que decorar os seus escaparates con temática do Arde Lucus. Todos os que se apuntaron a esta iniciativa (vinte e oito en total) recibiron uns distintivos que os identificaron como “escaparate de concurso” e tamén figuraron na páxina web da festa. Unha das condicións que tiñan era que os escaparates debían manter a decoración como mínimo desde o día oito ao vinte e un de xuño. O xurado do concurso estivo formado por especialistas na materia e os premios que se concederon foron tres: o primeiro foi para Cuqui Bakes, un establecemento de repostería creativa que expuxo un mosaico romano no escaparate e, por iso, recibiu seiscentos euros, unha máscara de teatro romana e o nomeamento de Civis Honoris da cidade; o segundo premio foi para Veritas Veritatis, que recibiu trescentos trinta euros e o terceiro foi para Perfect  Day, que recibiu douscentos euros. Os premios tamén incluíron a promoción publicitaria dos establecementos. Ademais, realizáronse talleres gratuítos de escaparatismo destinados a todos os comerciantes e hostaleiros que quixesen ir.

Entre os establecementos que decoraron os seus escaparates houbo un que destacou especialmente pola súa orixinalidade, que foi o de Luís Areñas. Nel puidéronse ver dúas columnas verticais dun palacio romano e un maniquí da época, ao mesmo tempo que se proxectaba un vídeo sobre a construción e destrución do edificio anteriormente mencionado. O audiovisual, que duraba sobre cinco minutos, emitíase de forma ininterrompida desde as nove e media da noite ata as cinco e media da mañá e xurdiu dunha proposta que realizou o deseñador gráfico Jesús Fraga. Este foi o primeiro escaparate interactivo audiovisual que se colocou na cidade de Lugo.

Outro escaparate que sorprendeu foi o da Confeitería  Madarro, grazas aos incribles doces que se expuxeron e que estaban inspirados na cociña romana. Podíase elixir entre a torta Lucus, que levaba mel, améndoas, abelás e castañas ou a torta Romana, que levaba todo o anterior e engadíaselle ovo. Se as tortas eran demasiado grandes, tamén se tivo a opción de comprar os pasteis “ Fructus  romae”, feitos a base de froitos secos, ovos e froitas confeitadas.

Este ano tamén houbo premios para as mellores caracterizacións do Arde Lucus, tanto de romanos como de castrexos, que participaron no concurso organizado polo Progreso xunto ao Concello, a Deputación e a empresa Torre de Núñez. Puideron participar todas as persoas que se achegaron á caseta que estaba habilitada na rúa da Raíña para tal fin. Os participantes tiveron que facilitar os seus datos e facerse unha foto, a cal foi publicada nunha galería da páxina web www.elprogreso.es. Para elixir os gañadores estableceuse un sistema de votación directa na propia páxina. Houbo tres categorías de premios: o individual, que consistiu nunha semana de estancia nun hotel de Lugo en réxime de aloxamento e almorzo, así como comidas e ceas en diferentes restaurantes da cidade; o premio para os grupos, que consistiu na estancia dunha noite nun hotel da cidade, durante unha fin de semana e para un total de dez persoas. Por último, estaba o premio especial Ribeira Sacra, que se elixiu mediante un sorteo entre todas as persoas que apoiaron coa súa firma a candidatura de Ribeira Sacra como Patrimonio da Humanidade. O premio para o gañador foi unha visita para dez persoas a unha adega, na que se incluía a comida e unha visita guiada. Á parte, todos os premiados foron obsequiados cun lote de produtos da empresa Torre de Núñez e con outro da adega Vía Romana.

Como se pode ver, Arde Lucus amplía o seu círculo cada ano e neste 2015 foise ata a biblioteca do campus, onde se realizou unha exposición. A Universidade de Santiago de Compostela quixo sumarse á festa coa mostra “Roma, mirando ao Imperio”, que foi presentada pola directora da biblioteca Intercentros, Julia Cantalapiedra. Aproveitando a conxuntura, Dores Dopico  Caínzo, a profesora do departamento de Historia Antiga da Universidade de Santiago, deu unha conferencia. Ela adoita implicarse en actividades que teñan que ver coa historia da cidade, por exemplo, coordinar un foro sobre as cidades do poder de Hispania, e entre elas, Lucus Augusti. A exposición, que estivo conformada por uns cincuenta tomos, puido verse no vestíbulo do edificio ata o día vinte e oito de xuño. A outra exposición, no Museo Provincial onde se expuxo unha mostra dos traballos realizados pola asociación Salesiani Luci Augusti, foi creada en torno ao colexio Divina Pastora xa hai algúns anos.

Uns días antes, como preludio da festa, a compañía Cóncavo e membros da Universidade de Lugo presentaron na Casa do Saber a obra de teatro “Romano”. Este foi un drama no que se viaxou no tempo á época do Imperio Romano para presentar a un senador que decide regresar á súa cidade natal tras unha vida como político na capital. O texto da obra foi esencialmente narrativo e a súa estrutura non se fixo nin longa, nin pesada e conxugáronse tanto intrigas, como traizóns, amores e castigos inxustos, o que era un reflexo de como vivía a sociedade daquela época. A obra foi escrita, dirixida e interpretada por Lino Braxe e nela conxugábase a poesía, o teatro clásico e a música en directo. A entrada a este evento tamén foi gratuíta.

A Cohors III Lucensium deu a coñecer a moeda oficial do Arde Lucus, que este ano foi un denario romano datado do ano 264 a. C. realizado en bronce. No anverso podíase ver a cabeza da deusa Minerva, que na mitoloxía representaba a sabedoría, as artes e as técnicas de guerra, ademais de ser a protectora de Roma. Minerva levaba un casco corintio decorado con greca e, diante, a lenda ROMANO. No reverso podíase apreciar un aguia a esquerda sobre un raio, diante unha espada curta e abaixo un xabaril, este último é o símbolo da asociación  Cohors. A moeda era unha homenaxe á muller e ao seu labor no mundo romano e actual. Puxéronse á venda sete mil pezas que se puideron adquirir por dous euros. Como curiosidade hai que dicir que o orixinal desta moeda ten un valor de catro mil euros. Tamén se puxeron á venda a pulseira e o colgante Arde Lucus, este último foi unha novidade deste ano e levaba incorporada a moeda oficial. O prezo do colgante era de cinco euros e fixéronse cinco mil pezas que se esgotaron rapidamente.

Por fin deu comezo esta edición, que se celebrou durante os días 19, 20 e 21 de xuño. Neste ano debutou como alcaldesa Lara Méndez, que ía  impecablemente vestida de romana e asistiu á inauguración do  Macellum acompañada por algúns senadores, soldados das lexións e membros das tribos castrexas. Tamén lle acompañaron neste percorrido algún dos membros da recentemente estreada corporación, Ana Prieto e Miguel Fernández, aos que tamén se uniron algúns xa máis duchos no cargo, Carmen Basadre e Ana González Abelleira.

No mercado houbo preto de sesenta e cinco postos onde se puideron ver produtos de todo tipo, pero en especial chamou moito a atención o posto de pastelería creativa “ Cuqui  Bakes”, que era levado por dúas artesás que elaboraron as “ cucadas romanas” para estas festas. Estas eran unhas galletas feitas de manteiga, amorodo, plátano, mazá, amora e albaricoque e podíanse adquirir en bolsiñas ou individualmente, se se querían probar todas. Así mesmo, tiveron galletas con motivos representativos do Arde Lucus, unhas con forma de espada e outras coa aguia da praza de Santo Domingo. Doutra banda, os menos golosos puideron elixir entre racións de empanadum ou de pizzum. Houbo quen levou o xamón para casa e outros que decidiron probar algunha das variedades de queixo que se ofertaban. Tampouco faltaron as xoias, os adornos, a ourivaría, os licores, as herbas medicinais, os xabóns e as velas aromáticas e todo tipo de produtos naturais e artesáns.

Outro   que non pasou inadvertido foi o do colexio de Enfermería e a asociación galega de Matronas, onde ensinaron como daban a luz as mulleres romanas. Elas explicaron que o seu principal instrumento era a cadeira de parir, con respaldo, brazos e un asento cun entrante en forma de media lúa, por onde pasaba o neno. A comadrona (commater) era asistida no parto por tres persoas que adoitaban ser escravos que a suxeitaban e axudaban a empuxar. Paríase de pé e, para que se puidesen relaxar ou aliviar a dor, utilizábanse herbas aromáticas que, nalgunhas ocasións, provocaban outros efectos. O romeu, por exemplo, tomábase en infusión ou en baños de asento, é como a oxitocina que se toma na actualidade e provocaba que o parto se acelerase. Esta mesma función exercíase mediante o uso de artemisa e perexil, aínda que este último tamén era usado para provocar abortos. O aceite de oliva empregábase para tentar evitar os rachos. Todas estas cousas contábaas a obstetrix do posto (matrona) que, por segundo ano consecutivo, acudía ao evento. Elas quixeron achegar o seu coñecemento sobre a civilización da antiga Roma e formar parte tamén do Arde Lucus.

No Macellum había unha zona onde os nenos podían xogar. Este ano foron xogos elaborados con cartón reciclado, entre os que te podías atopar: o xogo de adiviñar texturas, as espadas para pintar, o xogo dos birlos, o aro, os cabalos imaxinarios que servían para realizar carreiras, o deseño, neste caso de estandartes con símbolos celtas ou romanos, xogos de memoria e outro co que podías facer un mosaico con pedaciños de cartón. Os gañadores dos xogos levaron ás súas casas unha medalla feita de barro conmemorativa do Arde Lucus.

Non moi lonxe de onde xogaban os nenos estaba o posto no que se vendía un xogo de mesa ideado polo informático Gonzalo Abuín e que traballaba para a empresa Soluciones2x1000. O xogo é unha mestura entre a Oca e o Trivial Pursuit, e trata sobre o Arde Lucus. Púidose adquirir ao prezo de 29,90 euros.  

Pero o acto máis simbólico desta xornada realizouse na ponte romana coa entrada das lexións romanas ao mando do xeneral Caio  Antistio “O Vello”, que fora enviado por Roma. Desde alí accederon ao centro da cidade para ser recibidos polo fundador de Lucus Augusti, Paulo Fabio Máximo. Acto seguido leuse o pregón e foron nomeados os Civis Honoris dese ano.

Xa chegada a noite houbo un espectáculo que se estreaba nesta edición e que se realizou na chaira do pavillón municipal. Chamábase Xera e foi un festival piromusical con malabaristas cuxo custo foi de dous euros. Tamén é imprescindible non esquecerse do concerto que deu Abraham Cupeiro na praza de Santa María, no que tiña previsto tocar o carnyx celta. Isto era unha réplica en latón dun instrumento da idade do Ferro que garda certa similitude cunha trompeta e que posteriormente foi utilizado polos romanos como trompeta en cabalería militar.

Na xornada do sábado non faltaron ningunha das actividades que son habituais no Arde Lucus e dentro delas estivo o espectacular desfile ao redor da Muralla. Participaron trinta e dúas asociacións, unhas mil persoas que ían ataviadas coas súas roupas de época e iniciaron o desfile desde A Mosqueira.

Outro dos espectáculos que foi novidade este ano foi “Keltia, o musical”, que fixo un repaso pola evolución do noroeste peninsular. Actuaron unhas sesenta persoas entre actores, músicos e membros da asociación Guardia Pretoriana. A estrea realizouse no auditorio Gustavo Freire e a entrada foi libre. Este musical foi creado polo actor Bruxo  Queimán e a cantante Andrea Pousa e conta a historia de Galicia desde fai dous mil anos, cando Europa estivo baixo unha capa de xeo e as poboacións decidiron vir refuxiarse no noroeste da península Ibérica, o cal, a longo prazo, provocou o nacemento da cultura atlántica. O musical tivo unha duración de noventa minutos e foi relatando, entre diálogos e cancións, a evolución que tivo esta civilización ata a actualidade axudándose para iso de todo tipo de personaxes como: druídas, guerreiros, reis, fadas, bruxas ou peregrinos. Esta é a terceira vez que actúan en Galicia e decidiron traer o espectáculo a Lugo porque a temática do Arde Lucus ten moita conexión co que se representa en “Keltia, o musical”.

Os donos da empresa Queimán e Pousa, tamén son os protagonistas do espectáculo. El representou a un druída e ela a unha deusa, que poñía voz ás cancións do musical xunto con outros artistas. Eles xa estiveran traballando anteriormente en Lugo coa compañía Troula e nestes momentos estaban encantados de poder traer o seu espectáculo a Lugo durante a celebración do Arde Lucus, que consideraron impresionante, sobre todo pola implicación da xente e como se caracterizan. Para a elaboración do guion contaron coa axuda do arqueólogo André Pena Braña. No espectáculo recreouse a batalla do monte Medulio entre os castrexos e os romanos, que se cre que tivo lugar no Courel. Unha das cousas que destacou deste musical foi a posta en valor dunha variante do idioma gaélico a través das cancións. Para iso contaron co asesoramento da filóloga irlandesa Grainne Nin Fhoighil.

O domingo realizouse o gran desfile dos pequenos grandes colaboradores do Arde Lucus, estivo conformado polos nenos, pais e profesores dunha vintena de colexios da cidade. O evento reuniu a unhas catro mil persoas que partiron desde a praza de Santo Domingo e foron percorrendo as rúas da cidade ata que chegaron á chaira onde se atopaba instalado o circo romano, onde finalizado o desfile gozaron dun espectáculo adaptado para eles. O desfile foi seguido por un gran número de persoas que ano tras ano ven como viven e se implican  os máis pequenos nesta celebración. Este ano tres colexios máis se uniron á comitiva: o Manuel Mallo de Nadela, o Quiroga Ballesteros e o Illa Verde

O campamento dos ferreiros realizou eses días unha escultura en ferro dun soldado romano que, finalizada a festa, foi colocada nun lugar determinado da cidade como xa viña sendo o habitual. Este ano foi instalada á entrada da ponte romana por operarios municipais e coa supervisión do creadores da obra Jordi Illamola e Sergi Xifró. Dous ferreiros de Xirona foron os que crearon e elaboraron a escultura.

A última xornada do Arde Lucus despediuse cun conato de enfrontamento entre as lexións romanas e as tribos castrexas no que algúns se empregaron de forma rápida e contundente. O druída, un home de autoridade, tivo que actuar de mediador cos xefes das tribos castrexas para que estes aceptasen a proposta de paz que lles realizaba o Senado romano e que o propio César selou. Unha vez realizado o acordo, o emperador romano dispúxose a abandonar o lugar escoltado pola garda pretoriana, non sen antes dicirlles ás tribos autóctonas que podían asentarse en Lucus Augusti. Este foi un dos actos máis vistosos protagonizado polas asociacións do Arde Lucus. Coa cerimonia que protagonizaron as vestales clausurouse esta edición preservando o lume sacro de Vesta.

Este ano colaborou na festa a asociación A Castronela, que naceu na vila de Friol coa intención de centrarse no estudo, promoción, difusión, reprodución da vida e costumes dos pobos castrexos asentados na antiga  Gallaecia, principalmente durante o século I a. C. Este colectivo xurdiu dun grupo de amigos que o ano anterior habían cooperado co persoal do Museo Fortaleza de San Paio de Narla na organización da festa celta de Samaín e, por mor desta experiencia, xurdiu a iniciativa de crear a asociación que hoxe en día conta cunhas cincuenta persoas. Eles comparten a súa afección pola natureza e a riqueza cultural da comunidade galega. No seu municipio atopáronse importantes vestixios da época castrexa: asentamentos, petroglifos, dolmens, mámoas e mesmo un miliario romano. O sábado participaron no desfile de asociacións Arde Lucus ao redor da muralla.

Lara Méndez, que debutara como alcaldesa este ano, dixo no seu primeiro balance da festa que era impresionante e destacou o gran traballo realizado polas asociacións de recreación histórica e o da cidadanía en xeral, xa que ano tras ano implícanse no Arde Lucus. Así mesmo, agradeceu ao equipo organizativo o bo traballo realizado, pois todo saíra segundo estaba planificado. Tamén comentou que este ano se ían a efectuar as xestións necesarias para solicitar a declaración de festa de Interese Turístico Nacional, unha vez s xa se cumpriron os requisitos esixidos de cinco anos como festa de Interese Turístico Gallego. A alcaldesa tamén dixo que se recibiron queixas polos prezos abusivos por parte dalgúns restaurantes instalados no centro histórico baixo concesión municipal e que se atenderían ditas queixas e se se confirmaba que así fora, tomaríase nota para que non volvese pasar en futuras edicións. Mesmo se podería abrir a posibilidade de fixar unhas tarifas predeterminadas como na festa de San Froilán.

Nesta edición creouse unha nova asociación: As Vestales Lucus Augusti. Este colectivo de recreación histórica estaba formado só por mulleres que rendían culto á deusa Vesta, a deusa do fogar. As Vestales lucenses velan polo lume sacro da festa desde o seu nacemento no verán do 2014. A asociación está integrada por sete sacerdotisas, situadas ao fondo da praza Maior.

E aquí estamos un ano máis pechando esta edición do Arde Lucus e como no seu día dixo  Virgilio: Vires  acquirit eundo (a forza adquírese avanzando).